Nu de allereerste SHINE Car Wash Show dit najaar in Krakau van start gaat, is CarwashPro benieuwd naar de stand van zaken op de Poolse autowasmarkt. De man die daar alles over kan vertellen, is Piotr Andrzejewski, CEO van het Poolse bedrijf BKF CarWash. Hij zag hoe de zaken in zijn land zich door de jaren heen ontwikkelden. “We staan aan het begin van een transitie”, zegt hij in een interview met CarwashPro.com.

Laten we BKF CarWash eerst even voorstellen. Het bedrijf uit Skarbimierzyce (bij Szczecin) levert zelfbedieningscarwashes aan meer dan dertig landen en introduceerde onlangs ook een zelfontwikkelde rollover. “Dankzij onze dochteronderneming BKF Myčky s.r.o. exporteren we veel naar Tsjechië”, zegt CEO Piotr Andrzejewski, wanneer hem wordt gevraagd naar zijn belangrijkste exportmarkten. “Het gaat ook goed met Slowakije en de Baltische staten.”

Hoewel ze voornamelijk installaties verkopen in landen in Midden- en Oost-Europa, heeft BKF ook selfservice carwashes geleverd aan klanten in Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland. Volgens Andrzejewski vertegenwoordigt de Poolse markt bijna de helft van de jaaromzet van zijn bedrijf. Dus toen de lokale carwashmarkt in 2023 een flinke dip kreeg, bleven de gevolgen voor BKF beperkt. Daarover straks meer.

Vooral zelfbediening

De Poolse autowasmarkt verschilt nogal van de West- en Noord-Europese markten, vertelt Andrzejewski. De meeste Poolse automobilisten wassen hun auto bij zelfbedieningscarwashes, de zogenaamde myjnia samochodowa. Er zijn er nu duizenden, met namen als Port, Anwa, Elefanten en Auto Spa Polska.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

De grootste spelers op de Poolse autowasmarkt zijn de tankstationketens, die vaak een wasstation aanbieden en soms ook een rollover draaien. De Poolse multinational Orlen is marktleider als het gaat om het aantal rollovers. Andrzejewski schat het aantal van hun stations tussen de 350 en 400, waarbij Christ de belangrijkste leverancier van het portaal is. Daarna volgen BP en Shell.

BP heeft het grootste aantal zelfbedieningswasstations bij hun tankstations, ongeveer 200. Zij worden gevolgd door Shell en Orlen. “Al met al schat ik dat we ongeveer duizend portalen en ongeveer 5.000 self-carwashes hebben. We hebben niet veel tunnels in dit land. Het zullen hoogstens zo’n 20 transportbanden zijn. Ze zijn niet zo populair. De belangrijkste reden is de prijs.”

Dat is weer een bijzonder aspect van de Poolse carwashmarkt. Door de hevige concurrentie kun je in Polen voor slechts 3 euro je auto laten wassen. “Te goedkoop, als je het mij vraagt”, lacht Andrzejewski. “Over het algemeen betalen we de helft van de prijs vergeleken met elders in Europa.”

Ehrle

Laten we wat dieper in de geschiedenis duiken over hoe deze bijzondere situatie tot stand kwam. Volgens Andrzejewski begon de Poolse autowasmarkt zo’n twintig jaar geleden snel te groeien.

“Het eerste bedrijf dat echt goed werk deed, was het Duitse Ehrle. Ze hebben momenteel het hoogste aantal zelfbedieningsautowasstraten van het land. We werkten vanaf het begin met hen samen, maar later gingen we uit elkaar. Ze wonnen het contract met BP, wat hen enorm hielp.”

“Toen kwamen de Italianen (zoals Aquarama en Cecatto, red.) en Istobal uit Spanje naar de Poolse markt, omdat ze zagen wat er gebeurde. BKF was de eerste binnenlandse producent van zelfbedieningsautowasstraten. Na ongeveer tien jaar begonnen de binnenlandse producenten de buitenlandse bedrijven te verdrijven.”

“Nu is de markt zo: Polen heeft ongeveer veertig producenten van zelfbedieningsautowasstraten. Bijna alle buitenlandse bedrijven zijn vertrokken. Als BKF CarWash zijn we nog steeds marktleider in Polen, maar ervaren we stevige concurrentie. Bijvoorbeeld van Euro Ekol, Eurowash, Hydro Wash, Wash Service. Dat zijn allemaal Poolse bedrijven.”

Makkelijk geld

Waarom zijn er in Polen zoveel producenten van zelfbedieningsautowasapparatuur actief, zou je je kunnen afvragen. Andrzejewski heeft daar een eenvoudig antwoord op. “Helaas is het niet zo ingewikkeld om een self-carwash te bouwen. Het is veel ingewikkelder om een goed werkende portaalservice te bouwen. Je kunt de twee niet vergelijken. Naar mijn mening is het zelfs gemakkelijker om een tunnel te bouwen dan een rollover. Daarom hebben we in Polen niet zoveel concurrentie als het gaat om het bouwen van rollover-wasstraten.”

Volgens Andrzejewski zijn Poolse mensen dynamisch en zijn ze voortdurend op zoek naar zakelijke kansen. “Je start dus in een bestaand carwashbedrijf, doet kennis op en vertrekt vervolgens om je eigen bedrijf te starten. Iedereen wilde een stukje van de taart.”

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

Het eerste jaar na Covid (2022) was het beste jaar in de carwashsector, zegt Andrzejewski. “Er was veel goedkoop geld op de markt, het was makkelijk om je bedrijf gefinancierd te krijgen. Dat jaar zag Polen ongeveer 400 nieuwe autowasstraten ontstaan. Het was een groot moment. Maar toen stortte het in. Het stortte totaal in. In 2023 werden er slechts ongeveer 100 nieuwe autowasstraten gebouwd. Misschien zelfs minder.”

Volgens Andrzejewski had dit een aantal redenen. De rente was sterk gestegen, de inflatie in Polen was enorm en de markt was simpelweg verzadigd. “Maar nog belangrijker: er was sprake van een fiscalisering in Polen. Elke carwash moest opeens belasting betalen. Dat kostte dus veel aantrekkingskracht uit het bedrijf. Het is geen geheim dat veel carwasheigenaren destijds belasting ontdoken.”

Vroeger was het mogelijk om een fatsoenlijk inkomen te verdienen met een zelfstandige wasstraat. “Twintig jaar geleden konden jij en je gezin leven van één wasstraat. Nu is het niet zo. Veel losse autowasstraten zijn failliet gegaan. Veel bedrijven hebben het moeilijk. Godzijdank heeft BKF een grote export. Dat heeft ons echt gered. Maar vorig jaar hebben we ook moeten bezuinigen. We zijn ongeveer 20 procent gekrompen.” In zekere zin was het ook gezond, leren we. “De wachttijd voor autowasstraten is gekrompen van zo’n negen maanden in 2022 naar zo’n tweeënhalve maand nu.”

Contactloos betalen

In veel Noord-Europese landen is het gebruik van contant geld aan het verdwijnen. Hoe is de situatie in Polen, vragen we aan Andrzejewski. “Mensen gebruiken hier in Polen wat meer contant geld, maar het is niet zoals in Duitsland waar contant geld nog steeds dominant is. De transitie naar contantloos betalen gaat hier echter snel. Contactloos betalen wordt tegenwoordig goed geaccepteerd. In ongeveer 90 procent van de autowasstraten is het inmiddels mogelijk om zonder cash te betalen. Ongeveer tien jaar geleden zijn we begonnen met het installeren van contactloos betalen. BP paste zich er ook snel aan aan. Een kaartlezer is nu standaard op elke baai in Polen. Het is nu dus aan de klant of hij contant of met pin wil betalen.”

Watertekort

Op de vraag of duurzaamheid in Polen een onderwerp is, begint Andrzejewski te glimlachen en schudt hij zijn hoofd. “Eerlijk gezegd staan we aan het begin van het begin. Het is zeker een onderwerp als het gaat om rollovers en tankstations. Orlen had vorig jaar net een grote campagne over duurzaamheid. Maar bij self-carwash is dit nul. NUL. Misschien gebruiken drie of vier zelfbedieningsautowasstraten in het hele land gerecycled water voor hun bedrijf (een daarvan is Tix E, red). Het heeft ook met het technische aspect te maken. In een zelfbedieningsruimte is het veel ingewikkelder om gerecycled water te gebruiken, omdat je vooral met chemicaliën wast en niet met borstels.”

(Tekst gaat verder onder de foto)

Maar het zal binnenkort een onderwerp zijn, denkt Andrzejewski. “Omdat Polen een enorm waterprobleem heeft. Wij zijn een van de droogste landen van Europa. Dit verwachten mensen niet, omdat het klimaat niet te vergelijken is met Spanje of Frankrijk. Maar in de zomer is er op veel plaatsen sprake van droogte en is het gebruik van slangen en het wassen van auto’s verboden. Sommige autowasstraten zijn hier in de zomer zelfs gesloten. De belangrijkste rivier die door Warschau stroomt, droogt in juli en augustus op. Het is verschrikkelijk. De wet op dit gebied kan dus heel snel veranderen.”

Dit zal volgens hem ook zakelijke kansen met zich meebrengen. “Ik denk dat Polen in de toekomst een verandering zal zien van zelfbediening naar autowasstraten en tunnels. We staan aan het begin van een transitie.”

Vergeet niet om SHINE Car Wash Show Central Europe in de agenda te zetten. Carwashprofessionals komen dit jaar op 1 en 2 oktober samen in Krakau Polen, voor hét event voor de carwashindustrie in Centraal-Europa. Wil je op de hoogte blijven van SHINE Car Wash Show Central Europe? Of ben je geïnteresseerd om als exposant of sponsor mee te doen? Meld je dan hier aan.