De carwash als kunstwerk: IJsselbiënnale toont een rollover als ‘deur naar de hel’
Een Kleindienst rollover uit 1989 is onderdeel van een kunsttentoonstelling langs de oever van de IJssel. De Duitse kunstenaar Alexander Laner wil een artistiek statement maken met zijn enscenering van deze oude carwash. De rollover is nu in artistieke zin een poort tussen verschillende werelden op de twee oevers van de rivier.
Langs de IJssel vindt om het jaar een kunsttentoonstelling in de openbare ruimte plaats. Alle installaties houden verband met de klimaatverandering. De Duitse kunstenaar Alexander Laner ensceneerde een in onbruik geraakte rollover van Kleindienst uit 1989 vanaf een voetstuk direct aan de oever van de rivier. De locatie is bewust gekozen omdat op dit punt een veerpont de twee plaatsen Vorchten en Wijhe met elkaar verbindt, en dus ook twee regeringsdistricten. Het verbinden van deze “twee werelden” is slechts één dimensie van het kunstwerk.
Selfiespot
Laner gebruikt het liefst alledaagse voorwerpen voor zijn kunst. Terwijl klanten van de wasstraat in het dagelijks leven door een portaal rijden zonder er dieper over na te denken, wilde Laner benadrukken dat een portaal ook een doorgang tussen twee werelden kan zijn “en niemand weet aan welke kant we ons op dit moment bevinden”. Dat is precies hoe bezoekers van de kunstinstallatie aan de IJssel zich moeten voelen. De installatie is zo ontworpen dat ze van twee kanten kan worden bekeken en laat ruimte voor filosofische gedachten. Het is in de praktijk ook een leuke spot om selfies te maken.
Betekenis
De titel van het kunstwerk is ‘Hell are the others’, een citaat uit een werk van de Franse schrijver Jean-Paul Sartre. Dit drama gaat over drie mensen die samen opgesloten zitten in de hel. Zonder de aanwezigheid van elkaar zou deze hel waarschijnlijk nog draaglijk zijn, maar het is de voortdurende aanwezigheid van de anderen die een hel creëert. Deze maatschappijkritiek moet worden opgenomen in het kunstwerk met de carwash. Het portaal naar de andere wereld speelt een terugkerende rol in dit drama en werd de basis van Laners kunstwerken.
Water en stroom
De kunstenaar heeft weinig aanpassingen gedaan aan zijn rollover. Hij kocht ‘m als schroot voor een klein bedrag. “De borstels op deze versie hadden toen al regenboogkleuren. Maar ter plaatse had ik graag elektriciteit en water gehad. Dan had ik in het licht een regenboog kunnen creëren met de ronddraaiende gekleurde borstels”, zegt Laner.
Er zijn kleine wijzigingen in de installatie aangebracht. Zo is er nu een led-tikker die op zonne-energie werkt. Daar is de naam van het kunstwerk in veel verschillende talen te zien, wat moet verwijzen naar de wereldwijde samenleving.
De officiële opening van de gehele tentoonstelling van 26 kunstwerken langs de rivier vindt plaats op 18 juni 2021.
Lees ook:
